ت غيبت امام زمانعليه السلام
براى غيبت امام عصرعليه السلام علت و حكمتهاى زيادى در مجموعه روايات اهلبيت عليهم السّلام ذكر شده است. در روايات اميرالمؤمنينعليه السلام حداقل به سه علت اشاره شده است؛ يعنى شناخته شدن اهل هدايت از اهل گمراهى و ضلالت، و نداشتن بيعت ظاهرى هيچيك از سلاطين، و كوتاهى و ناسپاسى و ظلم مردم به عنوان فلسفه غيبت بيان گرديده است.
- اِنّ القائم منّا اذا قام لم يكن لاحد فى عنقه بيعة فلذلك تخفى ولادته و يغيب شخصه
همانا قائم از ما آنگاه كه قيام كند بيعت كسى در گردن او نخواهد بود و به همين خاطر است كه تولد او به صورت پنهانى واقع خواهد شد و وجود او از ديد و نظر مردم غايب خواهد بود.
- ...فقال علىعليه السلام ...اما واللّه لَأقتلنَّ انا و ابناى هذان و ليبعثنّ اللّه رجلا من ولدى فى آخر الزمان يطالب بدمائنا و ليغيبنّ عنهم تمييزا لاهل الضلالة حتى يقول الجاهل ما للّه فى آل محمد من حاجة.
امير مؤمنانعليه السلام در حاليكه امام حسنعليه السلام و امام حسينعليه السلام حضور داشتند خطاب به مردم فرمودند: اى مردم! آگاه باشيد، سوگند به خدا من و اين دو فرزندم به قتل خواهيم رسيد. آن گاه خداوند شخصى از فرزندان مرا در آخر الزمان ظاهر خواهد كرد تا خون ما را از ستمگران طلب كند. او از ديده مردم غايب خواهد بود تا اهل ظلالت و گمراهى از ديگران شناخته شوند و اين غيبت به قدرى طولانى خواهد شد كه مردمان نادان خواهند گفت: خداوند برنامهاى در آل محمدصلى الله عليه و آله ندارد.
- ...ان اميرالمؤمنينعليه السلام قال عَلى منبر الكوفة...: واعلموا ان الارض لا تخلو من حجة للّه و لكن اللّه سيعمى خلقه منها بظلمهم و جورهم و اسرافهم على انفسهم
... مفضلبن عمر از امام صادقعليه السلام روايت كرده است كه آن حضرت فرمود: روزى اميرالمؤمنينعليه السلام در بالاى منبر مسجد كوفه فرمودند: ...اى مردم! بدانيد زمين هرگز از حجت خدا (امام معصوم) خالى نخواهد ماند. اما خداوند متعال به زودى مردم را به خاطر ظلم و ستم و همينطور اسرافى كه درحق خودشان انجام مىدهند از ديدن حجت الهى محروم خواهد كرد. [يعنى مردم به جهت اعمال خودشان در آينده از ديدن امام معصوم محروم خواهند شد
فضيلت انتظار فرج
همانطور كه پيش از اين اشاره شد در دوره غيبت امام زمانعليه السلام مشكلات و پيشامدهاى سختى بوقوع مىپيوندد به گونهاى كه اعتقادات بسيارى از مردم در نتيجه اين امور متزلزل مىشود. جهت جلوگيرى از دچار شدن به اين قبيل خطرات، هشدارهاى زيادى توأم با روشنگريهاى لازم در رهنمودهاى اهلبيت عليهم السّلام داده شده است كه به دو نمونه از آنچه در اين زمينه در مجموعه روايات على بن ابيطالبعليه السلام وارد شده است اشاره مىگردد.
- عن محمد بن مسلم عن ابى عبداللَّهعليه السلام قال: ...قال علىعليه السلام : ...انتظروا الفرج و لا تيأسوا من روح اللَّه، فانّ احبَّ الاعمال الى اللَّه عزّوجلّ انتظار الفرج... و المنتظر لأمرنا كالمُتَشَحِّطِ بدمه فى سبيل اللَّه.
محمد بن مسلم از امام صادقعليه السلام نقل مىكند كه آن حضرت از پدران بزرگوارش و آنها از علىعليه السلام روايت كردند كه علىبن ابيطالبعليه السلام فرمودند: منتظر فرج [امام زمانعليه السلام] باشيد و از عنايت و توجهات خداوند نااميد نشويد. همانا محبوبترين كارها در نزد خداوند عزّوجلّ انتظار فرج [امام زمانعليه السلام ] است.
آنگاه در ادامه بيان فضيلت انتظار فرمودند:
كسى كه منتظر امر ما (فرج امام زمانعليه السلام ) باشد، مانند رزمندهاى است كه در راه خداوند به خون خود آغشته شده باشد (اجر و پاداش شهيد را دارد).
- قال زيدبن صوحان العبدى: يا اميرالمؤمنين! أى الاعمال احبّ الى اللّه عزّوجلّ؟ قالعليه السلام : انتظار الفرج من اعظم الفرج
زيدبن صوحان عبدى گفت: يا اميرالمؤمنين! كداميك از اعمال در نزد پروردگار عالم محبوبتر است؟ حضرت فرمودند: انتظار فرج.
احوال مردم آخرالزمان
شايد بتوان گفت كه بيشترين مطالب مربوط به معارف امام زمانعليه السلام كه از زبان حضرت علىعليه السلام نقل شده است به تبيين اوضاع آخرالزمان و وقايعى كه در آن دوره پيش مىآيد اختصاص دارد. آن حضرت ضمن تشريح آن پيشامدها چگونگى مقابله با آنها را نيز بيان مىنمايند.
اين حوادث شامل مسايل فرهنگى و اجتماعى و اخلاقى و تربيتى و طبيعى مىگردد. از آنجا كه كم و بيش خيلى از اين ويژگىها در دوره ما حداقل در بعضى از عرصهها به چشم مىخورد، جهت آشنايى بيشتر و چاره انديشى مناسبتر به مواردى از آنها اشاره مىشود. بدان اميد كه موجب تنبه و بيدارىمان شده و از طريق آشنا شدن با اين امور پيشاپيش تدابيرى را اتخاذ كنيم كه از عوارض منفى آنها خود و جامعهمان را در امان نگه داريم.
- يأتى على النّاس زمان لا يُقَرَّبُ فيه الّا الماحِلُ و لا يُظَرَّفُ فيه الّا الفاجِرُ، وَ لا يُضَعَّفُ فيهِ اِلّا الْمُنْصِفُ، يَعُدّونَ الصَّدَقَة فيه غُرْما، و صِلةَ الرَّحِمَ مَنّاً، و العبادَةَ اسْتِطالَةً على النّاسِ! فَعِنْدَ ذلِكَ يكونُ السُّلْطانُ بمشوَرَةِ الاِماءِ و امارة الصبيانِ و تدبير الخِصيان
روزى خواهد آمد كه در آن سخن چينها مقرّب خواهند شد و افراد بدكار، زيرك خوانده مىشوند، افراد با انصاف را ناتوان به حساب مىآورند، صدقه و انفاقِ در راه خدا را غرامت پندارند، و صله رحم و آمد و شد با خويشاوندان را با منّت انجام مىدهند، و بندگى و اطاعت خدا را وسيله فخر فروشى براى مردم قرار مىدهند. در چنين زمانى حكومت با مشورت زنان و امارت كودكان و تدبير خواجه گان انجام مىگيرد.
- روى اصبغ بن نباته عن اميرالمؤمنينعليه السلام قال: سمعته يقول: يظهر فى آخرالزمان و اقتراب الساعة و هو شرّ الازمنة نسوة كاشفات عاريات متبرجات، من الدين خارجات، و الى الفتن مائلات، و الى الشهواتِ و اللّذّاتِ مسرعات، للمحرماتِ مستحِلّات، و فى جهنم خالدات
اصبغ بن نباته مىگويد: شنيدم كه اميرالمؤمنينعليه السلام فرمودند: در آخر الزمان كه بدترين زمانهاست در موقعى كه روز قيامت نزديك شود زنانى ظاهر مىشوند بدون حجاب، در حالى كه زينتهاى آنها پيداست در انظار عمومى رفت و آمد مىكنند، آنها از دين خارج مىگردند (به احكام دينى پايبند نمىباشند) و به امور فتنهانگيز وارد مىشوند و به سوى شهوات و لذتجويىها روى مىآورند، حرامهاى خدا را حلال مىشمارند. اينگونه از زنان در جهنم خواهند ماند.
- و فقهاؤهم يفتون بما يشتهونَ، و قُضاتُهُم يقولونَ مالا يَعْلمونَ و اكثُرهمْ بالزورِ يشهدونَ! من كان عنده دراهم كان موقّراً مرفُوعاً و من يعلمون انه مقلّ فهو عندهُم موضُوع
فقيهان آخرالزمان طبق آنچه كه دلشان بخواهد فتوا مىدهند، و قاضىهايشان به چيزى كه نمىدانند حكم مىكنند و بيشتر آنها به دروغ شهادت مىدهند. كسى كه پول دارد در نزد آنها عزيز و محترم است، ولى شخصى كه بىپول باشد در پيش آنها زبون و حقير است.
- عن النزال بن سبرة قال خطبنا علىّبن ابيطالبعليه السلام فحمد اللّه و اثنى عليه، ثم قال: سلونى ايها الناس قبل ان تفقدونى ثلاثاً فقام اليه صعصعة بن صوحان، فقال: يا اميرالمؤمنين! متى يخرج الدجّال؟...فقالعليه السلام احفظ! فان علامة ذلك اذا امات الناس الصلاة، واضاعوا الامانة و استحلّوا الكذب، و اكلوا الربا، و اخذوا الرّشا، و شيّدوا البنيان و باعوا الدين بالدنيا و استعملوا السفهاء و شاوروا النساء، و قطعوا الارحام، و اتّبعوا الاهواء و استخفّوا بالدماء و كان الحلم ضعفاً، و الظلم فخراً
نزالبن سمره مىگويد: علىبن ابيطالبعليه السلام براى ما خطبه اى خواند و خداوند را حمد گفته و ستايش كرد، سپس فرمود: قبل از آنكه من از ميان شما بروم از من سؤال كنيد (اين جمله را سه مرتبه تكرار كرد) در اين موقع صعصعة بن صوحان از جاى خود بلند شد و گفت: يا اميرالمؤمنين! دجال در چه زمانى خروج مىكند؟
...حضرت فرمود: آنچه را مىگويم به خاطر بسپار! دجال وقتى ظهور خواهد كرد كه مردم نماز را ترك كنند و امانت را ضايع سازند و دروغ گفتن را مباح شمارند و رباخوارى كنند و رشوه بگيرند و ساختمانها را محكم سازند و دين را به دنيا بفروشند و سفيهان را به كار بگمارند و با زنان مشورت نمايند (در آن مواردى كه خارج از عهده آنهاست) و صله ارحام را قطع كنند و از هوى و هوسها پيروى كنند و خون يكديگر را ناچيز بشمارند. حلم و بردبارى را نشانه و علامت ضعف و ناتوانى بدانند و ستم را افتخار به حساب آورند...
- عن علىعليه السلام قال: يأتى على الناسِ زمان همّتُهم بطونهم، و شرفُهُم متاعهم و قبلتهم نساؤهم و دينهم دراهمهم و دنانيرهم، اولئك شرار الخلق، لا خلاق لهم عنداللّه
اميرالمؤمنينعليه السلام فرمودند: براى مردم زمانى خواهد آمد كه در آن زمان همّت و هدف آنها شكمشان خواهد بود. شرف و اعتبارشان به كالا و اموالشان بستگى دارد. قبله آنها زنانشان و دينشان درهم و دينارشان (پولشان) است. آنها بدترين مردمند كه در نزد خداوند بهره و سهمى براى آنها نيست.
- عن علىعليه السلام قال: ياتى على الناس زمان لا يتبع فيه العالم و لا يستحيى فيه من الحليم و لا يوقّر فيه الكبير و لا يُرحَمُ فيه الصغير يقتل بعضهم بعضاً
على بن ابيطالبعليه السلام فرمودند: براى مردم زمانى مىآيد كه در آن زمان از عالم پيروى نمىشود و از افراد صبور و با حلم حيا نمىكنند (او هر اندازه در مقابل بدى مردم حلم نشان مىدهد آنها حيا نمىكنند) در آن دوره بزرگ را گرامى نمىدارند و به كوچك رحم نمىكنند. بعضى از مردم بعض ديگر را به قتل مىرسانند... (مردم همديگر را بدون دليل مىكشند)
- عن عاصم بن ضمرة عن علىعليه السلام انه قال: لتملانّ الارض ظلما و جوراً حتى لا يَقُولَ اَحَد اللّه الاّ مستخفياً، ثم ياتى اللّه بقومٍ صالحين يملَؤُونها قِسطاً و عدلاً كما مُلِئَتْ ظلماً و جوراً
عاصم بن ضمره از حضرت علىعليه السلام روايت كرده است كه آن حضرت فرمودند: [در آخر الزمان] زمين پر از ظلم و ستم خواهد شد به گونهاى كه حتى يك نفر لفظ اللّه را بر زبان جارى نخواهد كرد مگر در نهان، بعد از اين دوره است كه خداوند مردم صالحى را خواهد آورد كه زمين را پر از عدل و داد كنند همان گونه كه پيش از آن پر از ظلم و ستم شده است.
- ان بين يدى القائمعليه السلام سنين خدّاعة يُكَذَّبُ فيها الصادق و يصدّق فيها الكاذِبُ و يُقَرّبُ فيها الماحِلُ و ينطق فيها الرُّويَبْضَةُ قلت و ما الرُّويَبْضَةُ و ما الماحِلُ؟ قال: او ما تقرؤون القرآن قوله و هو شديدُ المِحال قال: يُريدُ المكر، فقلتُ و ما الماحِلُ؟ قال: يريد المكّارَ
حضرت علىعليه السلام مىفرمايند: قبل از قيام قائم سالهاى پر خدعه و نيرنگى در پيش است، در اين سالها راستگويان دروغگو شمرده مىشوند در عوض دروغگويان راستگو شناخته مىشوند، در اين سال ماحل تقرب پيدا مىكند و رويبضة در سخن گفتن پيشقدم مىگردد.
راوى مىگويد: عرض كردم ماحل و رويبضه به چه كسانى گفته مىشود؟ حضرت فرمودند: مگر در قرآن نخواندهاى كه خداوند مىفرمايد: و هو شديد المحال قالعليه السلام : يريد المكر فرمودند: منظور از ماحل آدم مكارى است كه به وسيله مكر زياد مردم را به خود متوجه مىكند.
تذكر: در اين روايت رويبضة معنى نشده است در جاى ديگر به مناسبتى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مىفرمايند:
رويبضة الرجلُ التّافِهُ ينطقُ فى امر العامّةِ
يعنى مرد حقير و بى شخصيتى كه عليرغم عدم شايستگى، در امور عامّه مردم دخالت مىكند و به جاى آنها اظهار نظر مىنمايد.
نشانه هاى ظهور مهدى عليه السلام
در روايات، براى ظهور امام زمانعليه السلام نه تنها وقت خاصى تعيين نشده بلكه از تعيين كردن وقت براى آن منع شده است. ولى در عين حال براى آن علائم و نشانههايى ذكر شده كه مردم مىتوانند از طريق آن علامتها، نزديكى وقت ظهور را تشخيص دهند. اين نشانه ها به چند قسم تقسيم مىشوند: علائم حتمى و غير حتمى، علائم سال ظهور و علائم سالهاى دورتر، علائم اجتماعى و اخلاقى و طبيعى و... از ميان مجموعه رواياتى كه از حضرت علىعليه السلام در اين باره نقل شده است به ذكر دو مورد اكتفا مىشود:
- ...عن ابى رومان، عن علىعليه السلام قال: اِذا نادى منادٍ من السماء، ان الحقّ فى آل محمّدٍ فعند ذلك يظهر المهدىُّ على أَفواهِ النّاس، و يشربون ذكره فلا يكون لهم ذكرٌ غيرُهُ
ابى رومان از على بن ابيطالبعليه السلام روايت كرده است كه آن حضرت فرمودند: وقتى كه منادى از آسمان ندا دهد كه به تحقيق حق با آل محمدصلى الله عليه و آله است. در اين ايام نام حضرت مهدىعليه السلام بر سر زبانها مىافتد و جهان مالامال از نام آن حضرت مىشود به گونهاى كه از غير او ذكرى به ميان نمىآيد.
- عن الصادقعليه السلام عن آبائهعليهم السّلام ان عليّاعليه السلام قال: اذا وَقَعَت النارُ فى حجازكم و جرى الماء فى نجفكم فَتَوَقَّعوا ظُهورَ قائِمكُمْ.(( اثباة الهداة، ج 3ص ))
امام صادقعليه السلام از پدران بزرگوارشعليهم السّلام و آنها از علىبن ابيطالبعليه السلام روايت مىكنند كه آن حضرت فرمودند: آنگاه كه آتش در حجاز شعله ور شود و سيل در نجف جارى گردد منتظر ظهور قائمعليه السلام باشيد.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
آمار
وب سایت:
